یکی از اولین و مهم‌ترین گام‌ها در راه‌اندازی و مدیریت یک روتر سیسکو، تنظیم یوزرنیم و پسورد مناسب است. این کار نه‌تنها امنیت دستگاه را افزایش می‌دهد، بلکه از دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری می‌کند. در این مقاله، به بررسی نحوه تنظیم و بازیابی یوزر و پسورد در روترهای سیسکو پرداخته و نکات امنیتی مهمی را مرور خواهیم کرد.
نحوه تنظیم یوزر و پسورد در روتر سیسکو
برای افزایش امنیت، روترهای سیسکو امکان تعریف سطوح مختلف دسترسی و تعیین رمز عبور برای هر سطح را فراهم می‌کنند. در ادامه، مراحل تنظیم این قابلیت را شرح می‌دهیم :
تنظیم رمز عبور برای ورود به حالت EXEC Router> enable Router# configure terminal Router(config)# enable secret MySecurePassword
این دستور یک رمز عبور رمزگذاری‌شده برای ورود به حالت EXEC تنظیم می‌کند.
تنظیم رمز عبور برای دسترسی به کنسول Router(config)# line console 0 Router(config-line)# password ConsolePass Router(config-line)# login Router(config-line)# exit
این رمز عبور برای دسترسی به روتر از طریق کنسول فیزیکی تعیین می‌شود.
تنظیم رمز عبور برای دسترسی از طریق Telnet یا SSH Router(config)# line vty 0 4 Router(config-line)# password VTYPass Router(config-line)# login Router(config-line)# exit
این رمز عبور برای دسترسی به روتر از طریق Telnet یا SSH اعمال می‌شود.
با این دستور، یک کاربر با دسترسی مدیریتی و رمز عبور اختصاصی تعریف می‌شود.
یافتن یا تغییر یوزرنیم و پسورد پیش‌فرض در روترهای سیسکو یکی از ابتدایی‌ترین مراحل راه‌اندازی آن‌هاست، اما در انتخاب و خرید روتر مناسب، باید به قابلیت‌های امنیتی و مدیریتی پیشرفته‌تری نیز توجه شود.
بازیابی یوزر و پسورد فراموش شده در روتر سیسکو
اگر رمز عبور روتر را فراموش کرده‌اید، می‌توانید از روش زیر برای بازیابی آن استفاده کنید:
مراحل بازیابی رمز عبور در روتر سیسکو
اتصال از طریق کابل کنسول: ابتدا با استفاده از کابل کنسول به روتر متصل شوید. سپس یک ترمینال یا کامپیوتر با شبیه‌سازی ترمینال را به پورت کنسول روتر متصل کنید. تنظیمات ترمینال باید به صورت زیر باشد: (Baud Rate): 9600 ندارد :(Parity) (Data Bits): 8 (Stop Bit): 1 ندارد: (Flow Control)
ورود به حالت ROMMON: هنگام بوت شدن روتر، کلید Break را فشار دهید تا به حالت ROMMON بروید. اگر موفق به ورود به حالت ROMMON نشدید، مراحل زیر را انجام دهید: حافظه فلش (Flash) را خارج کنید. روتر را ری‌استارت کنید. روتر به حالت ROMMON خواهد رفت. حافظه فلش را مجدداً نصب کنید. روش استاندارد بازیابی رمز عبور را انجام دهید.
تغییر مقدار رجیستر (این مقدار باعث می‌شود روتر بدون بارگذاری تنظیمات ذخیره‌شده (Startup-config) بوت شود) rommon 1> confreg 0x2142
ری‌استارت روتر: rommon 2> reset
ورود به حالت پیکربندی: Would you like to enter the initial configuration dialog? [yes/no]: n Router> enable Router# configure terminal
بازیابی رمز عبور: Router(config)# enable secret NewPassword
برگرداندن مقدار رجیستر به حالت عادی: Router(config)# config-register 0x2102
ذخیره تغییرات و راه‌اندازی مجدد: Router(config)# end Router# write memory Router# reload
نکات امنیتی برای حفظ اطلاعات در روتر سیسکو
استفاده از رمز عبور پیچیده: از ترکیب حروف بزرگ، کوچک، اعداد و کاراکترهای خاص استفاده کنید.
فعال‌سازی SSH به جای Telnet: Router(config)# ip domain-name mydomain.com Router(config)# crypto key generate rsa Router(config)# ip ssh version 2
استفاده از SSH، امنیت ارتباطات را افزایش می‌دهد.
محدود کردن آدرس‌های مجاز برای ورود به روتر: Router(config)# access-list 10 permit 192.168.1.0 0.0.0.255 Router(config)# line vty 0 4 Router(config-line)# access-class 10 in
فعال‌سازی لاگین با تأخیر و محدود کردن تعداد تلاش‌های ناموفق: Router(config)# login block-for 120 attempts 3 within 60
تهیه نسخه پشتیبان از پیکربندی روتر: Router# copy running-config startup-config
با این کار، تنظیمات حتی پس از ری‌استارت شدن دستگاه حفظ می‌شوند.
نکات کاربردی در تنظیم یوزر و پسورد روتر سیسکو
برای امنیت بیشتر روتر سیسکو، همیشه از enable secret به جای enable password استفاده کنید.
کاربران را با سطوح دسترسی مشخص تعریف کنید تا از تغییرات ناخواسته جلوگیری شود.
از سیستم‌های نظارت و لاگ‌گیری برای بررسی ورودهای غیرمجاز استفاده کنید.
جدول دستورات مهم در تنظیمات امنیتی سیسکو
دستور
توضیح
enable secret <password>
تنظیم رمز عبور مدیریتی با رمزگذاری
line console 0
ورود به تنظیمات کنسول
line vty 0 4
تنظیم دسترسی Telnet/SSH
show users
نمایش کاربران متصل
config-register 0x2142
غیرفعال کردن بارگذاری تنظیمات ذخیره‌شده
copy running-config startup-config
ذخیره تنظیمات جاری
write memory
ذخیره پیکربندی در حافظه دائمی
reload
راه‌اندازی مجدد روتر
نتیجه‌گیری
در این مقاله از افق داده ها ایرانیان به این موضوع پرداختیم که تنظیم صحیح یوزر و پسورد در روترهای سیسکو یکی از مهم‌ترین اقدامات امنیتی است که از دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری کرده و امنیت شبکه را تضمین می‌کند. همچنین، در صورت فراموشی رمز عبور، می‌توان با روش‌های مشخص آن را بازیابی کرد. رعایت نکات امنیتی و کاربردی ذکرشده به افزایش امنیت و بهره‌وری شبکه کمک می‌کند.
سوالات متداول
آیا می‌توان بدون ریست کردن روتر، رمز عبور را بازیابی کرد؟ بله، اگر به کنسول دسترسی داشته باشید و در حالت EXEC قرار بگیرید، می‌توان رمز را تغییر داد. در غیر این صورت، باید از روش ROMMON استفاده کنید.
چگونه می‌توان متوجه شد که چه کاربرانی به روتر متصل شده‌اند؟ با استفاده از دستور show users می‌توانید لیست کاربران متصل را مشاهده کنید.
آیا می‌توان رمز عبور را در فایل پیکربندی مشاهده کرد؟ اگر رمز عبور با enable secret تنظیم شده باشد، رمزگذاری‌شده و غیرقابل مشاهده خواهد بود. اما enable password به‌صورت متن ساده در پیکربندی نمایش داده می‌شود، که توصیه نمی‌شود.
چطور می‌توان دسترسی به روتر را برای کاربران خاصی محدود کرد؟ با استفاده از ACLها و محدود کردن دسترسی VTY می‌توان این کار را انجام داد.
بهترین روش برای تأمین امنیت ورود به روتر چیست؟ استفاده از رمزهای پیچیده، فعال‌سازی SSH، محدود کردن دسترسی‌ها و استفاده از احراز هویت دو مرحله‌ای بهترین روش‌های امنیتی هستند.
