لایسنس فایروال، مجوز یا کدی است که به شما اجازه می‌دهد از قابلیت‌ها و ویژگی‌های یک فایروال (چه سخت‌افزاری و چه نرم‌افزاری) استفاده کنید. فایروال‌ها به عنوان ابزارهای امنیتی برای حفاظت از شبکه‌ها در برابر تهدیدات و دسترسی‌های غیرمجاز استفاده می‌شوند، و اغلب ویژگی‌های پیشرفته‌ای دارند که بدون لایسنس فعال نمی‌شوند.
لایسنس فایروال به شما این امکان را می‌دهد که هر سطح حفاظتی را که نیاز دارید، انتخاب کنید. می‌توانید این را به خرید مجموعه‌ای از ویژگی‌های اضافی تشبیه کنید؛ از یک سطح بسیار پایه (شاید برای استفاده در خانه) تا محافظت کامل (برای مؤسسات مالی). تولیدکنندگان مختلف معمولاً نام‌های مختلفی برای محصولات لایسنس خود انتخاب می‌کنند، اما در نحوه عملکردشان تقریباً مشابه هستند. به عنوان مثال، شرکت Fortinet سرویس‌های لایسنس خود را با نام FortiGuard ارائه می‌دهد و یک بخش پشتیبانی فنی به نام FortiCare دارد و یا شرکت Sophos که نام FullGuard و EnterpriseGuard را برای لایسنس‌های خود دارد.
لایسنس فایروال در شبکه‌های سازمانی اهمیت زیادی دارد زیرا دسترسی به ویژگی‌های امنیتی پیشرفته مانند حفاظت پیشرفته در برابر بدافزارها، حفاظت در برابر تهدیدات پیشرفته و دسترسی از راه دور را فراهم می‌کند. علاوه بر این، ویژگی‌هایی مانند آنتی‌ویروس، کنترل برنامه‌ها، اسکن آسیب‌پذیری و فیلتر کردن وب‌سایت‌ها نیز در دسترس هستند. به‌روزرسانی‌های کاملاً خودکار، آنتی‌اسپم و فایروال برنامه وب از دیگر ویژگی‌های موجود هستند. البته، این مجموعه ویژگی‌ها و افزونه‌ها از یک شرکت به شرکت دیگر متفاوت است.
لایسنس‌های فایروال بر اساس قابلیت‌ها، نوع استفاده و نیازهای سازمانی دسته‌بندی می‌شوند. در زیر انواع رایج لایسنس‌های فایروال توضیح داده شده است:
تقسیم‌بندی بر اساس زمان:
Perpetual (دائمی): این لایسنس یک بار خریداری می‌شود و برای مدت طولانی معتبر است. به عنوان مثال، لایسنس‌های Base (پایه) در فایروال‌هایی مانند Fortigate یا Cisco FTD.
Subscription (اشتراکی): این لایسنس برای مدت معینی (1 سال، 3سال و غیره) معتبر است و نیاز به تمدید دوره‌ای دارد. به عنوان مثال، لایسنس‌های سرویس‌های Threat Prevention، URL Filtering در Palo Alto.
تفاوت اصلی بین این دو نوع لایسنس شبکه در نوع رابطه بین مشتری و ارائه‌دهنده است. در لایسنس دائمی، مشتری یک‌بار هزینه را پرداخت می‌کند و رابطه با فروشنده تمام می‌شود یا به پشتیبانی محدود می‌شود. اما در لایسنس اشتراکی، مشتری به‌صورت ماهانه یا سالانه هزینه می‌دهد و فروشنده هم متعهد می‌شود که خدمات و بهروزرسانیها را به‌طور مداوم ارائه دهد. این نوع لایسنس نیاز به همکاری مداوم از هر دو طرف دارد.
تقسیم‌بندی بر اساس ویژگی‌ها:
Base (پایه): معمولاً همراه با دستگاه ارائه می‌شود و قابلیت‌های اولیه فایروال مانند کنترل ترافیک و فیلتر کردن بسته‌ها را فعال می‌کند. به عنوان مثال در فایروال‌های Fortigate، پس از دریافت فایروال به کمک لایسنس base می‌توان مدیریت ترافیک و تنظیم قوانین دسترسی اولیه را انجام داد. ولی این ویژگی‌های پایه از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت هستند.
Feature (ویژگی‌های پیشرفته): شامل ویژگی‌های پیشرفته‌تری مانند IPS، VPN و غیره می‌شود که به صورت دستی به دستگاه اضافه می‌شود و برای هر ویژگی در هر دستگاه به یک لایسنس نیاز دارید. به عنوان مثال، برای Firepower 9300 با 3 ماژول امنیتی، شما به یک لایسنس URL Filtering برای هر ماژول، در مجموع 3 لایسنس، صرف نظر از تعداد دستگاه‌های در حال استفاده، نیاز دارید.
بیشتر فایروال‌ها شامل یک لایسنس پایه هستند. یعنی یک نسخه پایه‌‌ای فایروال که بدون هیچ یک از لایسنس‌های اضافی ارائه می‌شود. معمولاً لایسنس پایه دائمی است. ویژگی‌های اضافی می‌توانند به صورت اشتراکی خریداری شوند که معمولاً به صورت سالانه عرضه می‌شوند.
به طور معمول، یک لایسنس پایه فایروال، ویژگی‌های اولیه‌ای مانند کنترل برنامه‌ها و SSL inspection را فراهم می‌کند. علاوه بر این، ویژگی‌هایی مانند بهینه‌سازی WAN، مشتریان نامحدود VPN و غیره نیز در دسترس هستند. البته این ویژگی‌ها از یک شرکت به شرکت دیگر متفاوت است. به عنوان مثال، فایروال پایه Sophos شامل ویژگی‌های فایروال شبکه، VPN SSL و IPSec و حفاظت کامل از wireless است.
در یک مثال دیگر، فایروال‌های FortiGate به شما امکان می‌دهند از ویژگی‌هایی مانند IPS، فیلتر URL، تونل‌های VPN، VIPها، پروتکل‌های مسیریابی، DPI و غیره استفاده کنید. بدون لایسنس اضافی، فایروال FortiGate نمی‌تواند signature های خود را از FortiGuard به‌روزرسانی کند. همچنین دسترسی به پشتیبانی فنی نخواهید داشت و امکان دریافت به‌روزرسانی‌های امنیتی یا ویژگی‌های FortiGuard را نخواهید داشت.
انواع لایسنس | مزایا | معایب |
Perpetual | هزینه یکباره (صرفه‌جویی در بلند مدت) کنترل بر بهروزرسانیها | هزینه اولیه بالا پشتیبانی و به‌روزرسانی‌های مداوم ممکن است به هزینه‌های اضافی نیاز داشته باشد. |
Subscription | هزینه اولیه پایین انعطاف‌پذیری | هزینه بلندمدت بالا (نیاز به پرداخت مداوم) نیاز به اتصال اینترنت (در برخی موارد) |
Base | سادگی در استفاده مناسب برای نیازهای ابتدایی | ویژگی‌های محدود عدم انعطاف‌پذیری |
Feature | ارتقاء امنیت (انعطاف‌پذیری در انتخاب ویژگی‌ها) پشتیبانی کامل | هزینه و پیچیدگی بالاتر نیاز به پشتیبانی و آموزش |
بسیاری از فایروال‌ها یک سیستم مدیریت لایسنس دارند که به شما اجازه می‌دهد وضعیت لایسنس‌ها، تاریخ انقضا، ویژگی‌های فعال و میزان استفاده را پیگیری کنید. به عنوان مثال، در فایروال‌های FortiGate و Cisco ASA، این اطلاعات از طریق کنسول مدیریتی قابل مشاهده است.
FortiManager: این ابزار مدیریت مرکزی برای فایروال‌های FortiGate است که به شما اجازه می‌دهد تا وضعیت لایسنس‌ها، ویژگی‌های فعال، و تاریخ انقضا را پیگیری کنید. همچنین، می‌توانید از آن برای پیکربندی و مدیریت سیاست‌های فایروال و به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار استفاده کنید.
Cisco Prime Infrastructure: این ابزار مدیریت شبکه، برای نظارت و مدیریت زیرساخت‌های شبکه Cisco از جمله فایروال‌ها به کار می‌رود. از طریق این ابزار می‌توانید وضعیت لایسنس‌ها، تاریخ انقضا و وضعیت پشتیبانی را پیگیری کنید.
Palo Alto Network Panorama: این ابزار مدیریتی برای دستگاه‌های Palo Alto است و به شما کمک می‌کند تا لایسنس‌ها و ویژگی‌های مختلف را مدیریت کنید. همچنین می‌توانید گزارش‌هایی از وضعیت لایسنس‌ها و نیاز به بهروزرسانیها دریافت کنید.
ManageEngine: این ابزار امکان نظارت بر وضعیت تمامی دستگاه‌های شبکه، از جمله فایروال‌ها، را فراهم می‌آورد. علاوه بر این، می‌توانید از آن برای مدیریت لایسنس‌ها، به‌روزرسانی‌های دوره‌ای و هشدارهای تاریخ انقضا استفاده کنید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله از وب‌سایت افق داده ها ایرانیان بررسی کردیم که لایسنس‌های فایروال‌ها بخش حیاتی از مدیریت امنیت شبکه هستند که به سازمان‌ها امکان می‌دهند تا از ویژگی‌های امنیتی متناسب با نیازهای خود بهره‌مند شوند. انتخاب نوع لایسنس مناسب، مانند لایسنس پایه، پیشرفته، اشتراکی یا دائمی، بستگی به نیازهای امنیتی، بودجه و استراتژی بلندمدت سازمان دارد. در حالی که لایسنس‌های پیشرفته امکانات بیشتری ارائه می‌دهند، لایسنس‌های پایه و اشتراکی می‌توانند گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تری باشند.
مدیریت صحیح لایسنس‌ها از طریق ابزارهای مناسب و نظارت بر تاریخ‌های انقضا و ویژگی‌های فعال می‌تواند کمک کند تا سازمان‌ها از مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و از تمامی امکانات امنیتی به‌طور مؤثر بهره‌برداری کنند. بنابراین، انتخاب و مدیریت دقیق لایسنس فایروال‌ها نه تنها به بهبود امنیت شبکه کمک می‌کند، بلکه موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهینه‌سازی منابع نیز می‌شود.