شبکه محلی بی‌سیم (WLAN – Wireless Local Area Network) مجموعه‌ای از کامپیوترها یا دستگاه‌های دیجیتال است که از طریق امواج رادیویی به یکدیگر متصل می‌شوند و یک شبکه محلی بدون نیاز به کابل‌های فیزیکی ایجاد می‌کنند. یکی از رایج‌ترین انواع WLAN، شبکه وای‌فای (Wi-Fi) است. در واقع، هر فردی که اکنون از طریق وای‌فای به اینترنت متصل است، در حال استفاده از یک WLAN است.
WLANها باعث افزایش بهره‌وری و انعطاف‌پذیری در محیط‌های کاری می‌شوند. این شبکه‌ها فقط برای دفاتر کار نیستند؛ بلکه در کارخانه‌ها، مراکز درمانی، آموزشگاه‌ها و بسیاری از محیط‌های دیگر نیز کاربرد دارند. استفاده از WLAN امکان تعریف مجدد فرآیندهای کاری و افزایش دسترسی‌پذیری را فراهم می‌کند.
WLAN از امواج رادیویی برای ارسال اطلاعات استفاده می‌کند. داده‌ها به‌صورت بسته‌های اطلاعاتی (Packet) انتقال می‌یابند. هر بسته دارای آدرس‌های MAC و دستورالعمل‌هایی است که مسیر ارتباطی را برای رسیدن به مقصد مشخص می‌کنند. این فرآیند مشابه با رسانه‌های پخشی (Broadcast media) است.
WLAN را می‌توان به دو روش اصلی پیکربندی کرد:
WLANها به دلیل عدم استفاده از کابل فیزیکی، نسبت به شبکه‌های سیمی در برابر تهدیدات امنیتی آسیب‌پذیرتر هستند. رایج‌ترین راه‌های ایمن‌سازی WLAN عبارت‌اند از:
محدودسازی دسترسی از طریق آدرس MAC
استفاده از رمزنگاری: مانند WEP، WPA و WPA2
البته مهاجمان می‌توانند با جعل آدرس MAC به شبکه نفوذ کنند، بنابراین ترکیبی از روش‌های امنیتی توصیه می‌شود.
در شبکه‌های بزرگ، چندین نقطه دسترسی (Access Point) برای پوشش‌دهی کامل استفاده می‌شود. استانداردهای وای‌فای طوری طراحی شده‌اند که کاربران بتوانند هنگام جابجایی بین این نقاط، اتصال خود را حفظ کنند. این ویژگی با عنوان "رومینگ" شناخته می‌شود.
شبکه‌های مش مجموعه‌ای از نقاط دسترسی هستند که به‌صورت بی‌سیم با هم در ارتباط‌اند و چندین مسیر برای انتقال داده ارائه می‌دهند. این ساختار باعث افزایش پوشش‌دهی، بهبود عملکرد و قابلیت اطمینان بالاتر می‌شود. الگوریتم‌های هوشمند در این شبکه‌ها وظیفه‌ی انتخاب بهترین مسیر را بر عهده دارند.
ایستگاه‌ها (Stations): دستگاه‌هایی که به شبکه متصل می‌شوند و دارای آدرس منحصربه‌فرد هستند. این ایستگاه‌ها می‌توانند نقاط انتهایی یا نقاط دسترسی باشند.
مجموعه سرویس پایه (BSS): گروهی از ایستگاه‌ها که در یک محدوده خاص به یک نقطه دسترسی متصل‌اند. در ساختار Ad Hoc، این گروه با عنوان IBSS شناخته می‌شود.
مجموعه سرویس گسترده (ESS): ترکیبی از چند BSS که از طریق سیستم توزیع (Distribution System) به هم متصل شده‌اند و یک شبکه وسیع‌تر را تشکیل می‌دهند.
سیستم توزیع (Distribution System): رابطی است که BSSهای مختلف را به هم متصل می‌کند. این ارتباط می‌تواند از طریق کابل (سیمی) یا به‌صورت بی‌سیم (WDS) برقرار شود.
نقطه دسترسی (Access Point): دستگاه مرکزی یا ایستگاه پایه‌ای که سایر ایستگاه‌ها به آن متصل می‌شوند. این نقاط معمولاً دسترسی به شبکه و اینترنت را فراهم می‌کنند.
پل (Bridge): برای اتصال WLAN به یک شبکه LAN یا نقاط دسترسی دیگر به‌کار می‌رود.
نقاط انتهایی (Endpoints): دستگاه‌هایی مانند لپ‌تاپ، موبایل، تبلت، پرینتر و دستگاه‌های IoT که از WLAN استفاده می‌کنند.
دسترسی گسترده‌تر: امکان اتصال بی‌سیم در نقاط مختلف یک ساختمان یا محیط باز را فراهم می‌کند. حتی در صورت استفاده از اپلیکیشن‌های سنگین یا حجم بالای داده.
انعطاف‌پذیری در نوع دستگاه‌ها: پشتیبانی از انواع دستگاه‌های مختلف شامل رایانه‌های شخصی، موبایل، تبلت، تجهیزات هوشمند و اینترنت اشیا (IoT).
نصب و راه‌اندازی ساده‌تر: کاهش نیاز به کابل‌کشی، هزینه پایین‌تر راه‌اندازی و صرفه‌جویی در زمان و منابع فیزیکی.
قابلیت مقیاس‌پذیری بالا: امکان اضافه‌کردن آسان کاربران و دستگاه‌های جدید تنها با تنظیمات نرم‌افزاری ساده.
مدیریت متمرکز و آسان: امکان نظارت بر عملکرد شبکه، مدیریت کاربران و جمع‌آوری داده‌های تحلیلی از طریق نرم‌افزارهای مدیریتی پیشرفته.